KENDİ AYAKLARI ÜSTÜNDE BİR EREĞLİ…

Hüseyin AKSAKAL DÜNYA HALİ

Gazetelerde, internet sitelerinde, sosyal medyada, realitenin ne olduğundan ziyade, kimin haklı olduğu veya kimin neye sahip olduğu, neye sahip olması gerektiği üzerine devam eden tüm tartışmalarda genelde olduğu gibi, Karadeniz Ereğli’nin Zonguldak’tan ayrılarak il olması üzerine tartışmalar da kamuoyunda karşılıklı ihanet suçlamaları ile devam ediyor. 

Zonguldak cenahı, kendini Ereğli ve diğer ilçelerin atası gibi gören, onları bir arada tutmayı varoluşunun amacı haline getiren bir aile büyüğü tavrıyla, evden ayrılmak isteyenlerin taleplerine karşı, büyük bölümü irrasyonel olan bir direnç gösteriyor.  Kendi sahip olduğu efradıyla, kendine yeni bir ev kurmak isteyen Ereğli ise yeni, cesur bir hayatın özlemiyle, kırk dört yıldır sayıp döktüğü gerekçeleri tazeleyerek, kendi ayakları üstünde durma, kendi göbeğini kendi kesme talebini tekrarlıyor.

Ayrılıklar hiç kolay değildir, hiçbir zaman da olmamıştır. Ancak hayat toplulukları yol ayrımına getirdiğinde, buna karşı direnmek de aynı derecede zordur. Ayrılık denilen şey bir kez gerçekleşti mi, tıpkı büyük bir ailenin çekirdek ailelere dönüşme sürecinde olduğu gibi, akrabalık ilişkisi daha da değerli bir hale gelir, dayanışma ruhu daha da güçlenir.  Genelde ayrı hanelerin mensubuna dönüşen birimler, birbirlerine hürmetlerini yitirmek şöyle dursun, üstlerinde sürekli Demokles’in kılıcı gibi asılı duran talep ve karşı dirençlerin ortadan kalkmasıyla, daha yakın bir ilişki, daha verimli bir işbirliği ortamına kavuşurlar.

Bu yüzden. İlk paragrafta sözü edilen ihanet suçlamaları, artık vakti gelmiş bir ayrılığın karşılıklı sancılarından, akşam eve geldiğinde birbirini göremeyecek olmaktan kaynaklanan huzursuzluktan öte bir şey olmadığından; bu acı sözlerin ardında kötü niyet aramaktansa, bunların yeni bir dünyaya açılan kapıdan geçişin sancıları olduğunu ve bu dönüşümün en az sıkıntıyla nasıl başarılacağını düşünmek yerinde olacaktır.

EV DEĞİŞTİ DİYE AKRABALIK BİTMEZ

Bu çerçeve, okuyan açısından biraz soyut –eskiler mücerret derdi– görünüyor. Ancak Ereğli’nin kırk dört yıldır peşinde koştuğu, dönem dönem yükselen il olma talebi konusu hem yeni değil, hem de tek örnek değil.

Nitekim, Karabük ve Bartın çeşitli zamanlarda il oldular ve Zonguldak’ta, Ereğli’de, Alaplı’da, Devrek’te, Çaycuma’da velhasıl Zonguldak’ın tüm ilçelerinin kamusal alanında hala ayrıldıkları vilayetle akrabalık ilişkileri devam ediyor. Çünkü Zonguldak’ın Bartın ile bağı sadece coğrafi yakınlıkla ilgili olmaktan ziyade, her iki ilde üretimi yapılan taşkömürüyle, emekle, alın teriyle; cumhuriyetin ilk ili Zonguldak’la bütünleşik hayat hikayesinin yarattığı derin psikolojik bağla da tanımlanır.  Karabük’ü düşünün.  Ereğli Demir Çelik fabrikaları ile ilgili bir konu konuşulurken, emsal olarak mesela İskenderun yerine Karabük’ü göstermeye meyletmiyor muyuz? Bu anlamda, halihazırda Ereğli –bu da Zonguldak demek aynı zamanda –ile Karabük arasında çelikten bir bağ olduğunu kabul etmemiz mantığın gereği değil midir?

Olur da Ereğli, Zonguldak’tan ayrılarak Cumhuriyetin ikinci yüzyılının taçlanacağı yeni vilayetlerden birine dönüşürse, bu Zonguldak’ı terk ettiği değil, yeni bir işbirliği ve ortak çalışma zemini oluşturmanın vaktinin geldiği anlamına gelir.  Nasıl ayrı bir ev kurdu diye bir aile üyesi akrabalıktan reddedilmezse,  farklı bir vilayet konağı var diye yüz yıl boyunca bir olmuş iki yerleşimin yakınlığı ve birbirine duyduğu sempati de azalmayacaktır. Azalmamalıdır.

ZONGULDAK’IN DEĞİL, EREĞLİ’NİN KARARI…

Ereğli’nin il olması konusunda kesinleşmiş bir şey yok.  MHP Lideri Devlet Bahçeli yüz il için bir çağrıda bulundu, hükümet bunu gündemine aldı. Gerçekleşip gerçekleşmeyeceği henüz belli değil. Karadeniz Ereğli’nin seksen bir vilayeti yüz vilayete tamamlayacak olan on dokuz il arasında olup olmayacağı belli değil.

Belli olan şey, Karadeniz Ereğli’de böyle bir talebin bulunduğu. Aileden ayrı bir hane üretmek isteyen kişiler gibi, il olmak isteyen ilçelerin neticeye ulaşması öncelikle böyle bir talebin güçlü bir şekilde varlığı.  Tarih boyunca, “Şu ilçe bizden ayrılıp kendi başına il olsun” diyecek olgunlukta bir il merkezi henüz görünmedi zaten. Yeni iller, hep ilçeyken içinde yaşayan nüfusun talebi , biraz da konjonktürün gerektirmesiyle, il merkezindeki dirence rağmen ortaya çıktı.

Ereğli’nin il olması konusunda coğrafi ve demografik şartlarda bir sorun gözükmüyor. Bu yüzden asıl olan ilçede bu konuda talebin gücü. Sadece Ereğli değil, Alaplı’da da bu talebe geniş oranda destek var. İlçede sivil toplum kuruluşları, siyasi partiler ve kamuoyunda bu konuda dikkate değer bir çatlak ses görünmüyor. 

KARŞILIKLI SAYGI…

Ereğli’nin sayıp dökülse buradan köye yol olacak sorunlarının çözümünü kendisinin araması, Zonguldak bürokrasisi üzerindeki yükü hafifletecek. Zonguldak’ın merkezi hükümet teşviklerinden daha gerçekçi bir şekilde yararlanmasını sağlayacak. Daha makul bir bölgede, hizmetlere daha iyi odaklanmasını sağlayacak.  Dahası Ereğli il olunca kalkıp göç eylemeyecek.  Kapılarını Zonguldak’a kapamayacak, var olan ticari ilişkileri sona ermeyecek. Yine şimdiki il merkezine kırk küsür kilometre mesafede, aynı tasalarla hüzünlenen, aynı sevinçlerle sevinen akrabalar gibi olmaya devam edecek.

Ereğli olarak  Zonguldak kamuoyunun Ereğli’nin ayrılması konusundaki hissiyatına saygı duymamız gerektiğinin farkında olmamız gerekir.

Fakat Cumhuriyetin ikinci yüzyılında yüz il olacaksa, ‘bu sayıyı tamamlayacak ilçeler arasında Karadeniz Ereğli bulunmasın’ denilmesinin, söyleyen kim olursa olsun, Ereğli kamuoyunu nasıl incittiğinin –bu durum ayrılık fikrini zayıflatmaz, tam tersine  güçlendirir—göz ardı edilmemesi gerek.

Hüseyin AKSAKAL DÜNYA HALİ Tarafından Yazılan Son Yazılar