´´Gıda güvenliği ve dengeli beslenme için aile çiftçiliği´´

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Zonguldak İl Temsilcisi Tuğrul Dereli, uzun yıllardır uygulanan küçük çiftçinin ve aile çiftliklerinin yok edilerek büyük işletmeler kurulması hedefinin gerçekte gıda güvencesine ve kırsal kalkınmaya zarar vermekte olduğunun görüldüğünü bildirdi.

Dereli, 16 Ekim Dünya Gıda Günü dolayısıyla yayınladığı yazılı açıklamasında Birleşmiş Milletler tarafından (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)´nün önerisi üzerine 2014 yılının, Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı olarak ilan edildiğini hatırlattı.

Bu yıl ´´Dünyayı Besle, Yeryüzünü Önemse´´ ana temasıyla;  Dünyanın dikkatini çiftçi ailelerine ve küçük ölçekli çiftçiliklere çekmek hedeflendiğini ifade eden Dereli şunları kaydetti:
´´Ailesel işgücüne dayalı tarım, ormancılık, balıkçılık, meracılık ve su ürünlerine yönelik üretim faaliyetlerini organize etme ve yönetme biçimi olan Aile Çiftçiliği; açlığın ve yoksulluğun ortadan kaldırılması, gıda güvenliği ve dengeli beslenmenin sağlanması, geçim kaynaklarının iyileştirilmesi, doğal kaynak ve çevrenin sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasına yardımcı olması, geleneksel gıda ürünlerinin ve dünyada tarımsal çeşitliliğinin korunmasına katkıda bulunması açısından önemli bir yapıdır ve kırsal kalkınmanın etkin bir parçasıdır.

Aile çiftçileri, arazileri hakkında sahip oldukları derin bilgileri ve farklı toprakları sürdürülebilir şekilde yönetme becerileri ile pek çok ekolojik sistem hizmetinin iyileştirilmesine katkıda bulunmakta ve genellikle verimi veya değeri düşük olan arazilerde karmaşık ve yaratıcı toprak yönetimi tekniklerini uygulayarak verimliliği sürdürmektedirler.

Aile çiftçiliği, sosyal korumaya ve toplumların refahına yönelik politikalarla desteklendiği durumda; yerel ekonomilerin canlanmasına, özellikle de işgücünün önemli bir bölümünü hala tarım sektörünün istihdam ettiği gelişmekte olan ülkelerde istihdama önemli bir katkı sağlamaktadır. FAO´nun verilerine göre; Dünya´da 500 milyonun üzerinde aile çiftçiliği bulunup, bu çiftçi işletmelerinin %98´ni oluşturmaktadır.´´

SORUNLARI VAR

Aile çiftçiliği modelinin sorunlarının da bulunduğunu ifade eden Tuğrul Dereli şöyle devam etti:

´´Ülkeler açısından sosyo-ekonomik, çevresel ve kültürel bakımdan stratejik öneme sahip olan, hem kalkınmış hem de kalkınmakta olan ülkelerde gıda üretimi alanında en yaygın olarak görülen yapıyı oluşturan aile çiftçiliğinin temel sorunları arasında; kaynak ve hammadde temini, nüfusun yaşlanması ve çocukların arazileri terk etmesi, eğitim ve finansman hizmetlerinin eksikliği ve bunlara erişim güçlükleri, fiyat oluşum süreçlerine az ya da hiç katılamamalarıdır.

FAO tarafından 2014 Dünya Gıda Gününde seçilen konunun zamanlaması şüphesiz önemli ve anlamlıdır. Uzun yıllardır uygulanmakta olan küçük çiftçinin ve aile çiftliklerinin yok edilerek büyük işletmeler kurulması hedefinin gerçekte gıda güvencesine ve kırsal kalkınmaya zarar vermekte olduğu görülmüştür. Açlıkla ve işsizlikle mücadelede; sürdürülebilir üretimin sağlanmasında son derece işlevsel olan tarım alanlarının/çiftliklerin terk edilmesinin istenmeyen bir durum olduğu açıktır. 

Çiftçi ailelerin açlıkla mücadelede ve gıda güvenliğinin sağlanmasında tam potansiyellerini kullanabilmeleri ve tarım sektörüne katkılarını daha fazla arttırılabilmeleri için, çiftçi ailelerini destekleyen, üretimden uzaklaştırmayan politikalar geliştirilmeli; pazarlara, arazi ve doğal kaynaklara, tarımsal finansman olanakları ile uzmanlık alanlarında eğitim olanaklarına erişim kolaylaştırılmalıdır. Yıllardır her gıda gününde söylediğimiz gibi, tohumdan sofraya, çiftlikten tüketiciye zincirin tüm aşamalarda gıda güvenliği ve güvencesinin sağlanması ile halkın ucuz ve sağlıklı gıdaya ulaşabilmesi; sadece ekonomik değil,  siyasal bir mücadele olarak da değerlendirilmeli; son derece hayati olan bu konu bir bütün olarak görülmeli ve yönetilmelidir. Ancak bu şekilde tarımda başarıdan, gıda güvenliği ve halk sağlığının güvence altına alınmasından bahsedebiliriz.´´