Fındıkta, hasat öncesinde üretici sıkıntılı…
Türkiye´nin en önemli tarım ihraç ürünü, Karadeniz Bölgesinin temel ekonomik girdisini oluşturan fındıkta hasat dönemi geliyor. Üreticiler bugünlerde fındık tarlalarını zararlı otlardan temizleme çalışmalarını yürütüyor. Ağustos ayının ortalarında ise üreticiler fındık için hasada başlayacak.
Bakanlık, fındık rekoltesini 550 bin ton olarak açıkladı. Bu sene için düşük bir rekolte olduğu değerlendiriliyor. Fındık arzının düşüklüğü, oluşacak fiyatın geçen senelerden daha yüksek olması beklentisine yol açtı.
Geçen sene fındık üreticileri kilogram başına 8,5 liralık bir ortalamayla ürünlerini satmıştı. Genelde sezon başlangıcı yaklaşırken fındık fiyatları yükselir. Ancak bu sene bu artış cüzi miktarda gerçekleşti. Şu anda Zonguldak´ta geçen senenin mahsulü fındığın fiyatı 9,5 ila 10,5 lira arasında değişen fiyatlarda işlem görüyor. Fiyatların fazla hareketlenmemesinin nedeni olarak geçen yıldan kalan fındık stoklarının halen tüketilememiş olması, talebin büyük bölümünü yaratan çikolata sektöründe yaşanan tekelleşme, üreticilerin fiyatları belirleme imkanına sahip bir örgütlenme içinde bulunmaması gösteriliyor.
YENİ SEZONDA NE OLACAK?
Yeni sezon için Doğu Karadeniz´de ticaret ve ziraat odaları başkanları iyimser konuşuyor. Bölgede fındık rekoltesi beklentilerden iyi gerçekleşti. Toplam arzın düşüklüğünün Doğu Karadeniz Bölgesine yaraması bekleniyor. Fındık piyasasını yönlendiren kurumları temsil eden kişiler, ´´Daha iyi fiyat beklentisi´´nden söz ederken, ´´Yine de abartmamak gerek, sadece geçen seneye göre iyi olacak´´ görüşünü dile getiriyor.
Ancak Batı Karadeniz´de rekoltenin hali içler acısı. Kışın kar yağışının azlığı, baharda sis olaylarının fazla olması ve küllenme hastalığı bir araya gelince, özellikle düşük rakımlı bölgelerde fındık rekoltesinin yok denilecek kadar düştüğü gözleniyor. Kimi üreticiler, fındık sezonunda işçi çalıştırmadan sezonu geçirmenin hesaplarını yapıyor. Bu durumda fındık fiyatları yükselse dahi fındık üreticisinin zorlu bir sezon geçirmesi muhtemel kabul ediliyor.
SORUNLAR… SORUNLAR…
Fındıkta çözülmesi gereken birçok problem bulunduğu değerlendiriliyor. Bunların başında, dünyadaki en büyük fındık üreticisi olan Türkiye´nin, bu üretim gücünü organize etmekte yetersiz kalması geliyor. Fındık Borsası halen Almanya´da bulunuyor. Dünyada üretilen fındığın yüzde yetmişini üretmesine karşılık, fındık üzerinden katma değeri yüksek üretim yapılamayışı başka bir problemi oluşturuyor. Çikolata, fındık kreması gibi ürünlere yönelik yerli sanayi, avantajlarına rağmen bir türlü istenilen seviyeye gelemedi.
Öte yandan, devletin müdahale sisteminin kendisi de belli bir süre sonra sıkıntılar yaratabiliyor. Devletin müdahale kurumu olan TMO aracılığıyla fındık aldığı senelerde artık fiyatların yükselmesini sağlamak mümkün olamıyor. Ayrıca TMO´nun müdahale esnasında aldığı fındık, bir sonraki sene fiyatların yükselmesi önünde önemli bir engel oluşturuyor. Zira bu arada ofis eliyle satılan fındık, arzın düşük olduğu senelerde bile alıcılar açısından sanki rekolte yüksekmiş gibi görünmesine yol açıyor.
Yükselen maliyetlere rağmen son beş senede fındık fiyatlarında aynı oranda bir yükseliş yaşanmaması, fındık üretiminin geleceğin tehdit ediyor. Mazotta, gübrede kurdan kaynaklanan artışlar doğrudan üreticinin cebinden çıkıyor. İşçilik maliyetleri son beş senede yüzde altmış oranında artmasına rağmen üreticinin geliri düzenli olarak azaldı. Bu durum, potansiyel üreticilerin büyük bölümünün yaşadıkları bölgeden göç etmesine de yol açıyor.
Üreticilerin örgütsüzlüğü ise başka bir mesele. Eskiden fındık fiyatlarını belirlemedeki en etkin kurum Fiskobirlik idi. Serbest Piyasa Fiyatları, Fiskobirlik´in belirlediği fiyatın biraz altında ve üstünde gerçekleşiyordu. Devletin Fiskobirlik´i desteklemekten vaz geçtiği ikibinli yılların ortasından sonra Fiskobirlik bu hakim konumunu yitirdi ve üretici ile tüccar karşı karşıya kaldı. Örgütsüz kalmış üreticiler ile holding seviyesinde örgütlenmiş tüccar arasındaki denge gün geçtikçe üretici aleyhine döndü.
ÇÖZÜM NE OLABİLİR?
Sektörün paydaşlarının bir bölümü, özellikle de alıcı konumundakiler, serbest piyasa koşulları dışında bir düzenlemenin gerekmediğini savunuyor. Fakat etkin bir çözüm getirilmezse fındık üretiminin geleceği üzerindeki kara bulutlar üretimi vurabilir.
Buna karşılık, üretici ve tüccar arasında eşit bir ticaret ortamından söz edebilmek için üreticilerin de belli ölçülerde örgütlenmesi gerektiği değerlendiriliyor. Bu görüşe göre, fiyatların belirlenmesinde aktif rol oynayabilecek bir üretici birliği (Fiskobirlik veya başka bir türden kooperatif) üreticinin fiyat konusundaki çaresizliğini yenmekte önemli bir enstruman olacak.
Aynı zamanda devletin fındık destekleme modellerinin de yeni baştan ele alınması gerektiği öne sürülüyor. Devletin tüm üreticileri aynı baremler üzerinden değerlendirmesi üreticinin sorunlarına çare olmuyor. Bunun yerine üretim seviyesi belli ölçülerin altında kalmış üreticilerin daha fazla desteklenebileceği bir modelin sektörün geleceğini güvence altına almakta daha etkili olabileceği düşünülüyor.
Bunların yanı sıra, üreticilerin yaş ortalamasının yükselmesi, fındık tarlalarını tehdit eden hastalık ve zararlılara karşı üreticinin eğitimi gibi problemler de çözüm bekliyor.
YORUMLAR
İlginizi Çekebilecek Diğer Haberler
ALAN BAZLI FINDIK DESTEĞİ ÖDEMELERİ BAŞLIYOR
6.5.2021 16:52 4648Karadeniz Bölgesi’nin en önemli tarımsal ürünü olan fındık için her yıl ödenen Alan Bazlı Fındık Desteği’nin ödemeleri...
Fındık hasat tarihleri açıklandı
31.7.2021 00:14 1483Zonguldak’ın Ereğli İlçe Kaymakamlığı, fındık hasadı tarihlerini açıkladı. Karadeniz Bölgesi’nin önemli geçim kaynaklarından olan fı...
Demirtaş: ´Fındık,tekelci yapıya teslim edilemez´
26.7.2019 00:00 1235CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, fındık taban fiyatlarını TBMM gündemine taşıdı. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli´nin yanıtlaması istemi ile bir soru önergesi ver...
Son Eklenen Haberler
“HALKIMIZI KUTLAMAYA DAVET EDİYORUZ”
29.4.2024 15:26 2161 Mayıs Tertip Komitesi Başkanı ve Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkan Yardımcısı İsa Mutlu, 1 Mayıs Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Gü...
MİNİK ELLER BÜYÜK HAYALLER
29.4.2024 12:32 122Zonguldak'ın Gökçebey ilçesinde ana sınıfı öğrencileri, "minik eller büyük hayaller" etkinliğinde bilimsel bitki çizimi yaptı.
DAKİKA 90, MAÇTA ŞUT YOK!
29.4.2024 12:22 204Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, TFF 2. Lig Beyaz Grup'ta oynanan ve 90 dakika boyunca hiç şutun çekilmediği Ankaraspor - N...
BİR ÖĞRETMENİN HAYALİ…
29.4.2024 11:46 228Zonguldak'ta 63 yaşındaki emekli öğretmen, lise yıllarında merak duyduğu antika eşyaları 46 yıl boyunca biriktirdi. Topladığı eşyaları dükkan açarak çocu...
BANKLARI YAKTILAR
29.4.2024 10:24 833Düzce Belediyesi tarafından kentin değişik noktalarına konulan bankların tahtalarını söküp yaktılar.
GÖKGÖL MAĞARASI VE MADEN MÜZESİ’Nİ ZİYARET ETTİLER
29.4.2024 10:13 169Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) Ekonomik ve Kalkınma Politikaları Komisyonu üyeleri, Zonguldak'ta Maden Müzesi ve Gökgöl Mağarası&...
ALKOL MASASINDA KAN AKTI: 1 YARALI
28.4.2024 17:21 1357Kastamonu'nun Cide ilçesinde alkol aldığı iş arkadaşları ile kavga ettiği sırada bıçaklanan şahıs, yaralı halde sahilde bulundu. Yaralı şahıs tedavi altına alınırk...
KAFA KAFAYA ÇARPIŞTILAR 5 YARALI VAR
28.4.2024 15:34 846Bartın'da karşı istikametlerde seyir halinde bulunan 2 araç, hız uyarı tabelası önünde çarpıştı. Kazada 2 kişi, su kanalına devrilen araçta sıkışı...
´´GAZZE’DE KALICI ATEŞKESE VARILMASI İÇİN İSRAİL VE DESTEKÇİLERİ ÜZERİNDE BASKI OLUŞTURMAK ZORUNDAYIZ”
28.4.2024 14:29 184Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) Ekonomi ve Kalkınma Politikası Komisyon Toplantısı açılışı Zonguldak’ta gerçekleştirdi. Türk ...
“BEST OF ZONGULDAK”
28.4.2024 14:11 250Zonguldaklı iş adamları 'Best of Zonguldak Birlik Beraberlik Gecesi'nde bir araya geldi. Zonguldak'ta ilk kez düzenlenen Best Of Zonguldak etkinliği vatandaşlar ve iş ada...