Bir kerelik vergi tarih oluyor

Hükümet yeni Orta Vadeli Program´da (OVP) 3 ay öncesine göre vergi gelirlerinin 15 milyar lira artacağını tahmin ettiğini açıkladı. Devlet harcamalarının ekim ayında yapılan OVP´ye göre 30 milyar artarak 570 milyara, gelirlerin ise 15 milyar artarak 559.2 milyara ulaşması bekleniyor. Gider artışı malum, asgari ücret ve emeklilere yapılan zamlar en büyük kalemler. Gelir artışı ise tabii ki vergi artışı ile sağlanacak. Ancak heyecanlanmayın, bu kez farklı. Ekimdeki OVP´de vergi gelirlerinin yüzde 9.6 artışla 405 milyardan 444 milyara çıkacağını hesaplayan Maliye, seçim sonrası artan harcamalar ve büyüme hedefinin ardından 2016 yıl sonu beklentisini 15 milyar lira artışla 459.2 milyar lira olarak planladı. 2015 yıl sonu rakamı da 2 milyar artırarak 407.5 milyar olarak belirtildi. Böylece vergi gelirlerinin yüzde 12.7 artacağı deklare edilmiş oldu.

49 MİLYARI ENFLASYON VE BÜYÜMEDEN

Yüzde 12.7´lik artış Maliye´nin 2016´da 2015´e göre 51.7 milyar lira fazla vergi toplayacağına işaret ediyor. Öncelikle belirtelim, devlet verginin yüzde 80´ini ekonomik aktivite üzerinden aldığı KDV, ÖTV gibi dolaylı vergilerden alıyor. Bu nedenle enflasyon ve büyüme vergi gelirlerini otomatik olarak artırıyor. 2016 enflasyon tahmini yüzde 7.5´e çıkarıldı. Büyüme tahmini de yüzde 4.5 olarak revize edildi. Bu iki rakamı toplarsak yüzde 12 yapıyor. (Enflasyon yerine yüzde 7.6 olarak açıklanan deflatör de kullanılabilir.) Demek ki yüzde 12.7´lik artışın yüzde 12´si büyüme ve enflasyondan gelecek. Bunun rakamsal tutarı ise 49 milyar. Geriye sadece yüzde 0.7 yani 2.8 milyar kalıyor.

1.5 ALKOL VE SİGARADAN, 1 ASGARİDEN

Maliye yıl başında alkol ve sigaranın vergisini enflasyon beklentisinin yaklaşık 2 katı artırmıştı. Devletin ek 3 milyar lira kazanacağı bu artışın yarısını enflasyon düzeltmesi olarak kabul edersek geri kalan 1.5 milyar lira da 2.8 milyarın bir bölümünü oluşturacak. Ayrıca asgari ücrete yapılan zam ile artan gelir ve damga vergisinin de 2016´da 1 milyar lira olduğu hesaplanıyor. Asgari ücretten gelecek 1 milyar da düşüldüğünde geriye sadece 300 milyon lira kalacak. 300 milyon da yine OVP´de yer alan indirim ve istisnaların gözden geçirilmesi veya vergi denetimleri sıkılaştırılarak her halükârda toplanabilir. Kısaca 2016´da ek vergi konulacak gibi görünmüyor.

OVP´DE VERGI MADDELERI

Vergi ve kredi maliyetleri farklılaştırılarak üretken yatırımların cazibesi artırılacak.

KOBİ´lere, genç girişimcilere ve çiftçilere nakit ve vergi desteği sağlanacak.

Vergi politikalarının belirlenmesinde enerji verimliliği gözetilecek.

Kentsel rantlar vergilenecek.

Vergi istisna ve muafiyetleri gözden geçirilecek.

BİR KERELİK VERGİ ARTIK OLMAYACAK

Ayrıca bir süredir gündemde olan lüks ve ithalat yoğunluğu yüksek ürünlere karşı önlem alınacağı ifadesiyle hükümet programlarında yer alan lüks vergisi de ilk kez OVP´de kendine yer bulurken vergi mevzuatının daha basit ve kolay uygulanabilir hale getirilmesi amacıyla yürütülen çalışmalara devam edileceğinin belirtilmesi yeni Gelir Vergisi ve Vergi Usul Kanunu çalışmalarının süreceğini ortaya koydu. Yine hükümetin gündeminde olan enerji tüketiminde tasarruf sağlanmasına yönelik önceliklerin gözetileceği enerji verimliliğini teşvik eden düzenlemelerin yapılacağı açıklandı. Kamu kurum ve kuruluşlarına ait sosyal tesislerin envanterinin çıkarılarak ekonomiye kazandırılması da gelir açısından önemli maddeler arasında yerini aldı. Vergi politikalarının uygulanmasında istikrar ve öngörülebilirliğin esas alınacağının belirtilmesi ve bir kerelik vergiler yerine sürekli gelir sağlayacak kalıcı vergilere yönelinmesinin vurgulanması sürdürülebilir kalkınma ortamı oluşturulması için önemli adım olarak görüldü.