“Zonguldak kazansın, ülkemiz kazansın!”

Zonguldak İli Arı Yetiştiricileri Birliği (ZAYBİR) Başkanı Abdurrahman Canlı, dünyanın hiçbir yerinde   aroma, içerik, kalite olarak Türkiye’de üretilen ballardan daha iyisi, daha doğalı özgünü bulunmadığını söyledi. Başkan Canlı, Kestane balının kayıt altına alınması için çalışmaların yapıldığını belirterek, “25 ilden bal örneği toplandı, sanıyorum haziranda bitmiş olacak. Biz o zaman bir broşür yayınlanacağız, Zonguldak kestane balının özgünlüğünü anlatacağız. Ortak özelliklerini de anlatacağız, farklarını da anlatacağız. Bizim derdimiz bizim balımız diğer bölgelere ne kadar çalım atar değil. Ortalama olarak Kestane balının etkileri nedir, onları koyacağız, kazanırsa Zonguldak kazansın, ülkemiz kazansın” dedi.

Zaybir Başkanı Abdurrahman Canlı, Başkan Yardımcısı Muhammet Turgut, Zaybir  Kdz.Ereğli, Ören Mahallesi Bozoklar mevkisindeki Bal Dolum ve petek üretim tesislerinde kahvaltılı basın toplantısı düzenledi. 

“2017’DE ALAPLI BALI TÜRKİYE’NİN EN İYİSİ ÇIKTI”

Canlı, toplantıda  yaptığı açıklamada, Zonguldak balının vitaminler açısından çok etkili olduğunu, ilk iki yıl sonuçlarına göre bu değerlendirmenin yapılabileceğinin görüldüğünü söyledi.

Canlı şöyle devam etti:

“Alaplı bölgesinden aldığımız bal, 2017 yılında alınan örnek, antioksidan açısından Türkiye’nin en iyisi çıktı. Bu diğer ballar kötü demek değil. Ölçümler böyle çıktı. Bir sonraki sene başka bir bölge birinci çıkabilir.  Sonuçta ortalama bir değer çıkıyor. Bu parmak izi çalışmaları ticari potansiyeli olan ve özgünlüğü olan ballara yapılıyor. Kestane balına, geben balına, Ayçiçek balına, narenciye balı ve pamuk balı olmak üzere beş bala yapıldı. Çam balına daha önce yapılmıştı. İlk defa ürettiğimiz bal kayıt altına alınacak. Devlet bakacak, kestane balı nedir denildiğinde açıp bakacaklar, 70’in üzerinde polen değeri olan, 8 yüzün üzerinde promil değeri olan gibi bir bilgiye ulaşacaklar. Şu balın üzerine arı ürünleri ve sağlık merkezi kurulsa, kestane balı önerseler, kayıt olmadığı için bizimkini değil, Bosna Hersek’in balını kullanacaklar. Çünkü onlar kaydını yapmışlar. Oysa dünyanın hiçbir yerinde iklimsel koşullardandır, Allah vergisidir, başka bir şeydir ama hem aroma, hem içerik, hem kalite olarak Türkiye’de üretilen ballardan daha iyisi, daha doğalı özgünü yok. Ama kayıt olmadığı için oradan kullanacaklar. Uluslararası pazarda sağlık ve tüketim açısından yer bulacağız. Tıbbi olarak hangi alanlarda nasıl kullanılacağı da rapora geçmiş olacak. Umudumuz bunun sağlık alanında yaygın olarak kullanılması. Ağrı kesici özelliği var kestane balının. Raporlar bunu gösteriyor. Bunu niye bilmiyoruz? Bizim bölgemiz hem rutubet, hem sıcaklık, hem hava geçişleri açısından ne Kastamonu’ya, ne Düzce’ye ne Adapazarı’na benziyor. Zonguldak çok ilginç bir yer. Burada üst solunum yolları hastalıklarının yaygın olması gerekirken o kadar yaygın değil. Çünkü burada benim tahminim, kestane balı tüketiliyor. Kestane balının ağrı kesici özelliği bunu ortaya çıkarmıyor.”

25 ilden bal örneği toplandı, sanıyorum haziranda bitmiş olacak. Biz o zaman bir broşür yayınlanacağız, Zonguldak kestane balının özgünlüğünü anlatacağız. Ortak özelliklerini de anlatacağız, farklarını da anlatacağız. Bizim derdimiz bizim balımız diğer bölgelere ne kadar çalım atar değil. Ortalama olarak Kestane balının etkileri nedir, onları koyacağız, kazanırsa Zonguldak kazansın, ülkemiz kazansın.”

ALTI İLİ KAPSAYAN ARAŞTIRMA

Bu sene ZAYBİR kayıtlarına göre, Zonguldak’ta 500 ton bal üretildiğini ifade eden Canlı şöyle devam etti: “2017 yılında ilk örnekleri gönderdik. 2018 ve 2019 yılında ikinci ve üçüncü örnekleri gönderdik.  Numune almak için Ereğli’de üç istasyonumuz var numune almak için. Bal akımı başladığında, kabarmış temiz peteklerden veriyoruz. Sezon sonunda o kabarmış petekleri ayrı olarak sarıp kaplara koyuyoruz ve analize gönderiyoruz. Çok farklı üniversitelere yaptırıyor bakanlık bunu. Muğla Sıtkı Koçman üniversitesine gönderiyoruz. Ege Üniversitesine gönderiyoruz. Başka üniversitelere de gönderiliyor. Rapor yayınlandığında nerede hangi çalışma yapıldığını  göreceğiz.

Bu araştırmanın içerisinde İstanbul, Sakarya, Zonguldak, Düzce, Kastamonu, Samsun ve Artvin var. Bunlar girmek istedi, biz de buraya girdik. Üç yıl sonra araştırma çalışması tamamlanmış olacak. Örnekleri gönderdik. İlk iki yıl sonuçları geldi, üçüncü yıl sonuçlarıyla birlikte bir Türkiye standardı gelecek kestane balında. Bizim kendimize özgü bir halimiz varsa onu da anlatarak, raporun sonuçlarını yayınlayacağız.”

“YERLİ ARIYI KORUMA ÇALIŞMALARI”

Zonguldak’ta ZAYBİR’e kayıtlı altmış bin, kayıt dışı olanlarla toplam yüz bin kovan bulunduğunu ifade eden Başkan Canlı  “Bu sene toplamda sekiz yüz ton bal üretildiğini düşünüyoruz. Esas gösterge, beş sene devletin tarım ve hayvancılığa desteği var. Arıcılara da var. Kovan başı 15 lira. Bu destekten yararlanmak için Zaybir’e üyelik gerekiyor, 30’un üstünde kovanı olması gerekiyor. 620 kişi buna başvurdu. Bunların beyan ettikleri kovan sayısı 44 bin. Yüz bin ile arasında büyük fark var. Beyanları esas alacak olursak, üretilen bal beş yüz ton. Üyelerimiz hesabıyla. Kayıtlı üretim bu” dedi.

Canlı, yerli arı türlerinin korunması çalışmaları konusunda ise şu bilgileri verdi:

“Zonguldak’ta bu konuda yapılan iki çalışma var. Bir altyapı daha önceki yönetimler tarafından oluşturuldu. Özellikle kurucu başkanımız Selahattin Güney tarafından. Islah çalışmamız var. Islahtan iki şey bekliyoruz. Yok olmakta olan yerli arının yok olmasının önüne geçilmesi. Bunun çoğaltılması ve bu alanda çıkan kaynak israfının ortadan kaldırılması ve bunun bölge dışına satışıyla bir gelirin elde edilmesi.  Bunu yaparken aynı zamanda üretimi de arttırmış olacağız. Altmış binle sezona başlıyorsunuz, sene sonunda kırk bine düşüyor. Her sene böyle. Niye? Bu bölgenin arısını ana arı olarak kullanamıyorsunuz. Yerli arı yok olmuş. Her kaybolanın yerine kendi imkanlarınızla yerel olanı değil de dışarıdan daha uygun olanı aldığınız için her sene yüzde otuz nispetinde ürün kaybı oluyor. İşte bu ıslah çalışması, bizim yüzde elli dediğimiz oranın yüzde doksan, yüze çıkarılması, kovan başına üretimin ondört, onbeş kiloya çıkarılması.”

VALİ BEKTAŞ VE KAYMAKAM ÇORUMLUOĞLU’NA ÖVGÜ…

Kamu yöneticilerinin arıcılık sektörüne yakın ilgisi olduğunu belirten ZAYBİR Başkanı “ Zonguldak Valilerimiz, her dönemdeki valilerimiz ama bu dönemki daha aktif, her konuyla ilgileniyor. Ereğli Kaymakamımız da öyle. Kaymakamımız bir ay içinde on bin kestane fidanı dağıttırdı. Beş binini yalı boyuna, beş binini ormanlı bölgesinde. Beşer kilo bal verse, elli ton bal demek. Bu türden çalışmalar, devleti temsil eden yöneticiler tarafından yapılırsa, biz de elimizden geldiğince çalışırsak, tekrar kovan başına üretimi on beş kiloya çıkartırız. Arı dağıtımından daha ziyade, var olanları daha etkin kullanmayı sağlarsak, altmış bin arıyı yüz bine çıkarmak, toplam potansiyeli arttırmak mümkün” dedi.

“ÇEVRESEL FAKTÖRLERE DİKKAT…”

ZAYBİR Başkanı, ne kadar önlem alınırsa alınsın, genel çevresel faktörlerin etkilerinin arı kolonilerini tehdit ettiğini söyledi.

Canlı şunları söyledi:

“Ancak şu bir gerçek. İklim değişikliği varsa, termik santrallerin bacası bir yandan tütüyorsa, bunlara önlem alınmıyorsa, tarımsal alanların ilaçlanması denetlenmiyorsa, hem koloni kaybı olacaktır, hem de rekolte düşecektir. Doğa ne kadar hasar görmüşse bizim üretimimiz o kadar düşecektir. Dolayısıyla ekmeğimizi kaybetmekle yüz yüzeyiz önlem alınmazsa.

Kısa vadede tarım alanında faaliyet gösteren yurttaşlarımızdan, ilaçlama yaparken arıcılarla temas halinde olmalarını talep ediyoruz. Ot için ilaç kullanmasınlar. Bu havayı, toprağı, suyu, geleceğimizi öldürüyor. Ruhsatlı ilaçlar kullansınlar.”

“TÜM ARILAR KAYIT ALTINA ALINMALI”

Zonguldak’ta yürütülmesi gereken çalışmaları da anlatan ZAYBİR Başkanı şöyle devam etti:

“ Zonguldak’taki tüm arıların kayıt altına alınması gerekiyor. Hastalıklarla mücadele konusunda bilirseniz mücadele edebilirsiniz, bilmezseniz mücadele edemezsiniz. Zaybir’e üye olmaları olmamaları sorun değil. Gelsinler İlçe Tarım’a kayıt yaptırsınlar. Kaç arımız var bilelim, hem ilaçlama yapmak gerekiyorsa gidelim ilaçlayalım.

Bir köyde yirmi bin koloni varsa, bunlar düzenli ilaçlandı, on tanesi ilaçlanmadıysa, zararlı açısından bulaşıcıdır ve potansiyel tehlikedir. Pimi çekilmiş bir bomba gibidir. Buna bağlı olarak bir hastalık gelişmişse, o bölgedeki en güçlü koloniler, arıların yağmacılık eyleminden dolayı onu yağmalayacak ve en güçlü arılar telef olacaktır. Benim mülküm, benim bahçem denmez, arıcılıkta hiç denmez. Bu konuda zaaflı davranan varsa, bunların bilinip yaptırım uygulanması gerekir. Kamu otoritesinden bunu bekliyoruz.

Arı zararlılarına karşı toplu mücadele konusunda bir şeye dikkat etmek gerekiyor. Aynı zaman diliminde aynı etken madde ile aynı bölge ilaçlanmazsa yapılan mücadele boşuna yapılıyor. Tam sonuç alınamıyor. Bunun da yapılması lazım, bunun için ilaç temin edilmesi gerekir.”

“DESTEKLERDE BİRLİKLERİN GÖRÜŞÜ DE ALINMALI

Özel idare kaynaklarından 2020 yılı için 500 arı, 750 kovan dağıtacağını belirten ZAYBİR başkanı şunları söyledi: “İl Tarım Müdürlüğü bizi tamamen işin dışında tutuyor. Üstelik bu alanda tek yetkili biziz. Bize bu yetkiyi devlet verdi. Buna rağmen bizi dışında tutuyor. Arıcılık konusunda 600 bin lira kaynağımız var ne yapalım dese, ilaç alın, yol açın, arıcı da destek olsun verimli olsun derim. Belli kişileri belirleyecekler, arıları onlara dağıtacaklar, iki sene sonra gideceksiniz hiçbir şey bulamayacaksınız. Bu alandaki yapılan çalışmaların en niteliklisi 2018 yılında yapıldı. Devletin üç yıl boyunca sürdürdüğü genç çiftçi projesi vardı. Arı olarak, malzeme olarak devlet destekleri kullanıldı. 2016-2017’de başka yöntem kullanıldı. 2018 yılında bizim merkez birliğimiz aracılığıyla il birlikleri kullanıldı. Belirlenen 25 projeyi biz gerçekleştirdik ve Zaybir olarak 1076 arı, 1076 kovan dağıttık. Kendi ürettiğimiz ürünlerden 630 kilo temel petek verdik. Hepsi Zaybir tarafından üretilen peteklerdi. Diğer yıllarla karşılaştırsınlar, Genç Çiftçi, Orköy projesi hepsine baksınlar. Sonuçları itibarıyla 2018 yılındakinden daha verimli bir sonuç varsa göstersinler. Elbette yüzde yüz başarı yok. Yapamayanlar da var, yapabilecek olanlar da var. En azından ürün temini, kovan temini bakımından yerel imkanları kullandık. Buna baksınlar, bundan sonraki projeyi buna göre yapsınlar. Biraz daha özen göstermek gerekir.”

ZAYBİR Başkanı , “Üyelerimizin üreticilerimizin, arıcılarımızın önce bizim kültürümüze uygun olarak hoşgörülü, dayanışmacı olması gerekir. En temel haklardan bir tanesi komşuluk hakkıdır. Anadolu’daki tüm kültürlerin temelidir. Buna uygun davranılsın. Herkes komşusuyla, tarla sahibi, arı sahibi iyi geçinmeye çalışsın. Yardımlaşmamız, bilgi paylaşmamız şart, üyelerimizden bunu bekliyoruz.” Dedi.

Canlı, şurup kullanımı ve hatalı arıcılık tekniklerinin hep bilerek yapılan şeyler olmadığını, üreticilerin bilinçsizliğinin bu sonuçları doğurduğunu da sözlerine ekledi.

Açıklamalardan sonra ZAYBİR yöneticileri  gazetecilere tesisleri gezdirdi, üretim aşamaları konusunda bilgiler verdi.