DEMİR KENTİNİN SON DEMİRCİSİ

O, ömrünü verdiği mesleği ölmek üzere olan bir demirci ustası. O, hala ilk günlerdeki şevkle besmeleyle açıyor ekmek kapısı dükkanının kapısını. Sadece emekle değil hünerle şekil veriyor ocağın karşısında, örsün başında elinde çekiçle tava gelen demire.
Onu en çok üzen mesleği öğrenip yaşatacak yeni demirci ustalarının yetişmemesi. Tek dileği var; ocağı sönmesin, meslek yaşasın. İşte Ereğli’nin son demircisi; nam-ı diğer Süllüoğlu İsmail Usta’nın hikayesi…

Zonguldak ili Ereğli ilçesinde, 53 yıldır sıcak demir döven 65 yaşındaki İsmail Oktay, ilerleyen yaşına rağmen zorlu mesleğini sürdürmeye çalışıyor. Mesleğini zamana direten Oktay, işi yapabilecek genç neslin olmayışından büyük üzüntü duyuyor.
Sabahın ilk ışığında besmele ile açtığı 40 metrekarelik dükkanda; onu duvarda asılı duran Şeyh Edebali’nin Osman Bey’e nasihatı karşılıyor. “Oğul” diye başlayan nasihatte, “insanlar vardır, şafak vaktinde doğar, akşam ezanında ölürler. Avun oğlum avun. Güçlüsün, kuvvetlisin, akıllısın, kelamsın. Ama; bunları nerede, nasıl kullanacağını bilmezsen, sabah rüzgarında savrulur gidersin…” diye yazıyor.
Daha sonra önlüğünü giyen Süllüoğlu İsmail Usta; ocağı yakıyor, uygun demiri seçiyor, harlı ateşte tava getirdiği demire can veriyor. Har ışının yüzüne vurduğu ‘yorgun demirci’, dev örsün üstüne yatırdığı demiri yorgun elleri ile dövüyor.
Bu hengamenin içinde Demokrat’a konuşan İsmail Oktay, örsü gördüğünde henüz 12 yaşında olduğunu söyledi. O andan itibaren demirci olmaya karar verdiğini anlatan Oktay, “ilkokuldan çıktım, 12 yaşımdaydım, örsle tanıştım. İşte o azmandan buyan, yaşım ilerlemesine rağmen hala daha devam ediyorum” dedi.
Askerden döndükten sonra dükkan açarak hayatını kazanmaya başladığını dile getiren Oktay, şu sözlerle konuştu:
“KİMSE SEVMİYOR”
“Askerde de demirciydim. Dükkan açtım kendime ve aradan geçen yıllar sonra yine geçimimi demircilik ile sağlıyorum. Adam yetiştirilemediği için bu yaşımda kendi başımda çalışıyorum. Ereğli’nin, yetişecek sanatkarlara ihtiyacı var. Bu el aletlerini yapan kişi çok azdır. Benim gibi demircilik işini yapan yoktur. Kimse yetişmiyor çünkü işin kolayına kaçıyorlar. Kimse sevmiyor. Demircilik işi, metalin içinde en zor meslektir. Geçmişte çok adam yetiştirdik ama hepsi başka işlere yöneldiler. Önce sağlık. Sağlığım el verdiği sürece, ömrümün yettiği sürece bu işimi yapacağıma inanıyorum. İşimi 12 yaşımdan beri seviyorum. Sevilen işin ağırı olmaz. Çekiç de hafif, iş de hafif gelir. İnsanın morali yerinde olduktan sonra hepsi olur gider.
“PARASI ÇOK AZ”
Elhamdülillah geçimimi sağlıyorum. Burada kazma, balta, nacak yapıyorum. Önceki yıllarda pulluk, öküzlerin önünde giden saban yapardım. Günümüzde tarım aletleri döndüğü için saban, pulluk bitti. Şimdi küçük el aletleri yapıyorum. Bunun başında da balta geliyor. İnsanlar, genelde farklı boyutlarda nacak (balta) istiyor.  Daha önceleri, yonca alacağı olan büyük baltalar vardı, onlardan yapardım. Ormanlarda kullanıldı. Orman çoktu o zamanlar. Kesim motoru da o zamanlar yoktu. Yapıyordum, satıyordum. Elhamdülillah çok güzel paralar kazandım. Şimdi de kazanıyorum ama yarım günden fazla uğraşıp bir tane keser yaparım ve alacağım para 30 liradır. Parası çok az.”
“YETERKİ BU MESLEĞİ GELECEĞE AKTARABİLEYİM”
Gençlere, hobi olarak yapmak isteyenlere kapısının açık olduğunu vurgulayan Oktay, mesleği devam ettirecek kişilerin olmasını istediğini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Çarşıda döküm/pres basma keserler var. Elle değil, bir presle işini bitiyor; para kazanıyor. Bizde el emeği var. Son zamanlarda masraflar arttı. Kömür masraf, elektrik masraf, su masraf. Bir tane nacak 60 lira ile 80 lira arasında. Fazla da rağbet yok. Talep edilmiyor. Evveliyatta talep çoktu. Ereğli’de 4 tane demirci vardık. Malzeme yetiştiremezdik. Şimdi, bir kişi ben kaldığım halde istenmiyor yani.
Demircilik mesleği ölmek üzere. Gençler, hobi olarak yapmak isteyenler; gelsinler dükkanım açık. Tezgahım ve el emeğim açık. Her şeye açığım. Gelsinler ‘bunu öğrenmek istiyorum’ desinler. Emeğe karşı bir şey istemiyorum. Yeterki bu mesleği geleceğe aktarabileyim, bunu istiyorum. Zahmetli olduğu için bunu kimse yapmak istemiyor. Parası da çok az. İşte bu nedenlerden bu meslek köreliyor. Bir günlük amele yevmiyesi 130 lira. 130 lira kazanmam için en az 10 tane nacak yapmam lazım ki sürdürebileyim. Bu da mümkün değil. Parası az, zahmeti çok.”