SINAV KAYGISI… NASIL BAŞA ÇIKILIR?
SANKO Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Burcu Gökalp Özcan, kaygının çok önemli, hayati ve gerekli bir duygu olduğunu söyledi.
Uzman Dr. Özcan, testle ilgili olarak çok fazla kaygı yaşamanın sınav kaygısı olarak tanımlandığını belirterek, “Bu durum öğrenciler arasında çok yaygındır. Sınav kaygısı çalışmanızı engelleyebilir, bilmeniz gerekenleri öğrenmekte ve hatırlamakta zorluk çekebilirsiniz” dedi.
Kaygının çok önemli, hayati ve gerekli bir duygu olduğuna ve vücutta önemli bazı değişiklikler meydana getireceğini ifade edenUzm. Dr. Özcan,şunları kaydetti:
“- Fiziksel belirtiler: Nefes darlığı, çarpıntı, baş ağrısı, mide bulantısı, karın ağrısı, ishal, aşırı terleme, sersemlik/bayılma, ağız kuruluğu olabilir.
- Duygusal belirtiler: Aşırı korku ve bunun yanında öfke, hayal kırıklığı, çökkünlük, çaresizlik hissi ya da kontrol edilemeyen ağlama-gülme gibi duygu değişimleri olabilir.
- Davranışsal belirtiler: Yerinde duramama, gezinme, ders çalışmaktan/sınava girmekten kaçınma ya da kaygıyla başetmek için madde kullanımına başvurma görülebilir.
- Bilişsel belirtiler: Dikkati toplayamama, organize olmada güçlük, kendisiyle ilgili yargılayan, kıyaslayan olumsuz düşüncelerde (ben yapamam, vb.) bulunabilir.
KAYGI NEDEN ÇOK GEREKLİ VE HAYATİDİR?
Hayatı tehlikeye sokan durumlarda, beynin bu tehlikeyi algılayarak, otomatik bir yanıt başlattığına dikkat çekenUzm. Dr. Özcan şöyle devam etti:
“Buna ‘savaş ya da kaç yanıtı’ diyoruz. Bu yanıtın başlamasındaki önemli rol ‘kaygı’ duygusuyla ilgilidir. Kaygı başladığında vücudumuzda belirtiler başlar ve bizi olası tehlikelerden korur.
Sınavda başlayan kaygı yanıtı az miktardaysa, bizim için itici güç olabilir ancak kaygı miktarı kontrol edilemeyecek kadar yüksekse o zaman dikkat dağınıklığı, problem çözme becerilerinde azalma ve öğrenilmiş bilgiyi tekrar çağırmada güçlük başlar.
Zihne gelen olumsuz düşünceler beynin yanılmasına ve ‘yanlış alarm’ çalışmasına neden olur. Sınavda yapamayacağım, herkes bana gülecek, iyi bir geleceğim/işim olmayacak, yalnız kalacağım, işsiz olursam yeterince beslenemeyeceğim, hastalanacağım, öleceğim vb.”
KAYGININ AZALTILABİLMESİ İÇİN NE YAPMALI?
“Bu düşünceleri hangi durumlar artırıyor? Ebeveynimizle ilişkimiz mi? Öğretmenlerin geri bildirimleri mi? Arkadaşlarla edilen sohbetler/ yarış içinde olduğumuz hissi mi? Bu düşüncelerin farkına vardığımızda aslında başetme başlayacak” diyen Uzm. Dr. Özcan, kaygının azaltılabilmesi için yapılabilecekleri ise şöyle özetledi:
“Bazen bu düşünceler ve fiziksel belirtiler çok artar ve rahatsızlık hissi çoğalırsa sevdiğimiz etkinliklere bir müddet yönelebiliriz. Örneğin nefes alıp vermeye odaklanabilir ya da beden farkındalığı için tüm bedenimizdeki kasları düşünerek sırasıyla gevşemeye çalışabiliriz. Bu egzersizler için meditasyon aplikasyonlarından faydalanabiliriz. 20-30 dakikalık kalp hızını yükselten bisiklet, basketbol, koşu, yüzme, tenis gibi egzersizler yapabiliriz.”
Sınava istikrarlı şekilde hazırlanmanın kaygıyı azaltacağını anlatan Dr. Özcan, “Yoğun kaygı hissi ders çalışmaktan kaçınmayla sonuçlanabilir. Bu sürece uzun bir maraton koşusu ya da yüksek bir yere adım adım tırmanma olarak bakmalıyız, her gün sistemli bir şekilde elimizden geldiğince adım adım ilerlemeliyiz. Tabii ki hızımızda artış/azalışlar olabilir, maraton koşusu da öyledir, önemli olan koşmaya, tırmanmaya, her gün bir basamak daha çıkmaya çalışmaktır” ifadelerini kullandı.
Gerçekçi olmayan beklentilerin de kaygı düzeyini artırabileceğini vurgulayan Uzm. Dr. Özcan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Pekçok öğrencinin bir sayfayı anlayarak okuma-öğrenme süresi üç dakikadır. Çalışma hızımız okuyacağımız materyalin uzunluğuna-kısalığına göre değişmez. Bu nedenle çalışılacak materyali önümüze koyup buna uygun bir hazırlanma planı oluşturmalıyız.
Öğrenme süreci istikrarlı çalışma ve periyodik tekrarlarla gerçekleşir. Beyindeki nöronlar arasındaki yol ancak ve ancak tekrar ederek pekişir, bu yolla da sınav anında depolanan bilgiyi geri çağrılabilir.”
SINAVDAN ÖNCEKİ GÜN NE YAPMALI?
Sınavdan önceki günlerde iyi uyku düzeni oluşturmaya özen göstermenin bilgileri kalıcı hale getireceğinin altını çizen Uzm. Dr. Özcan, sınavdan önceki gün yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
- Sınavdan bir gün önce sınav yerini görüp götürülecek eşyaları kontrol etmek, önceki gün iyi uyumaya çalışmak, egzersiz yapmak iyi gelebilir.
- Sınav günü hafif bir şeyler yemek, tuvalet ihtiyacını gidermek,erken saatte sınav yerine gitmek, eşyaları yanına almak, sınav yönergesini okumak önemlidir.
- Sınav başlamadan önemli bilgileri kontrol edilmelidir.
- Sınav sırasında tüm sınavı hızlıca gözden geçirmek, kolay sorularla başlamak, bilinmeyen soruyu atlayıp sonra dönmek, dikkati soruya odaklamak, sorunun tamamını okumak faydalı olacaktır. Gergin hissedilmesi durumunda nefes egzersizi iyi gelebilir.
- Sınavdaki motto ‘elimden gelenin en iyisi’ olmalıdır. Heyecanlanmak normal ve sağlıklıdır, bizi daha ileriye taşır, yılmamalıyız.
- Sınavdan sonra kendimize bir yemek ısmarlayarak ödüllendirebiliriz.”
AİLELERE DÜŞEN GÖREVLER NELERDİR?
Kaygının bulaşıcı olduğunu ve kişinin kendi kaygısıyla başedemeyeceği durumda yardım almayı düşünebileceğini dile getiren Uzm. Dr. Özcan, ailelere şu uyarılarda bulundu:
“Kaygıyı artırabilecek her türlü yaklaşımdan kaçınılmalı. Kıyaslamak-kendi küçüklüğünden örnekler vererek ya da komşuyu/kuzeni örnek göstererek, mesela ‘bizim zamanımızda özel okullar kitaplar yoktu’, ‘bak Ayşe ne güzel yapıyor.’, ‘Senden bir şey olmaz" gibi negatif söylemlerden uzak durulmalıdır. Yüksek beklentiler, yüksek standartlar olumsuz düşünceleri pekiştirir.
Olumluya odaklanıp onların pekişmesini sağlamak çocuğun rahatlatacaktır. Geri bildirimler gerçekçi ve uygun olmalıdır.Sınav sonucunu felaketleştirme, sınava çalışma sürecinden çok sonuca odaklanma kaygıyı artıracaktır.”
YORUMLAR
İlginizi Çekebilecek Diğer Haberler
Çakır açıklamıştı… İLK SINAV EYLÜL’DE
17.8.2020 11:26 2441Ak Parti Karadeniz Ereğli İlçe Başkanı Mehmet Fatih Çakır tarafından geçtiğimiz aylarda duyurulan, Ereğli’de MEB E-Sınav Merkezi’nin açılış...
SAÇ SAÇA-BAŞ BAŞA BİRBİRLERİNE GİRDİLER!
28.5.2021 10:23 2863Düzce’nin en işlek caddelerinden birisi olan Gaziantep Caddesi’nde 3 genç kız saç saça baş başa kavga etti. O anlar bölgede bulunan va...
Sınav için yanlış okula gitti, imdadına vatandaşlar yetişti
28.6.2020 12:41 2005Zonguldak'ta AYT sınavı için yanlış okula giden bir genç kızın imdadına vatandaşlar yetişti. Yardım eden vatandaşın aracıyla okul binasına gelen genç kız, ade...
Son Eklenen Haberler
En çok hangi renk otomobil sattı?
25.4.2024 11:54 28Zonguldak’ta 2024 yılı Mart ayında 1460 taşıtın trafiğe kaydı yapıldı. Peki yakın illerde kaç adet yapıldı? Türkiye genelinde en çok gri renk ara&ccedi...
KESİKBAŞ CİNAYETİNDE SON DURUM
25.4.2024 10:06 131Zonguldak’ta, Mustafa Keleş’in başının kesilerek vücudundan ayrı bir yere gömülmesi cinayeti ile ilgili tutuksuz yargılanan sanıklar hakim karşısına &...
YİĞİT YENİDEN DANIŞTAY BAŞKANI
24.4.2024 17:51 269Danıştay Başkanı Zeki Yiğit, görev süresinin dolmasının ardından yapılan seçimde, bir kez daha göreve seçildi. Zeki Yiğit'in 7 Mayıs 2020'de başl...
ERDEMİR, TUBE & WİRE FUARI’NA ÜÇÜNCÜ KEZ KATILDI
24.4.2024 17:29 232Karadeniz Ereğli’de kurulu olan Türkiye’nin en büyük yassı çelik üreticisi ERDEMİR’in, demir-çelik endüstrisinin uluslar...
TOZ TAŞINIMI HADİSESİ BEKLENİYOR!
24.4.2024 17:17 487Aralarında Zonguldak’ın da olduğu 5 şehirde etkili olacağı tahmin edilen “toz taşınımı” nedeni ile Zonguldak Valiliği’nden uyarı yapıldı. Meteoroloji ...
EŞİNE KIZDI ARACINI YAKTI!
24.4.2024 14:51 932Zonguldak’ın Alaplı ilçesinde bir şahıs, eşine ait olan aracı yakarak kullanılamaz hale getirdi . Edinilen bilgiye göre olay saat 11.30 sıralarında Alaplı il&c...
“ULUSAL EGEMENLİĞİMİZİN 104. YILI KUTLU OLSUN”
24.4.2024 12:13 171Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkanı Hakan Yeşil, Yönetim Kurulu adına “Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” mesajı yayınladı. ...
İKİSİ DE SERBET BIRAKILDI
24.4.2024 10:26 486Zonguldak'ın Alaplı ilçesinde; Akçakoca-Ereğli karayolunda durdurulan şüpheli araçta 94,34 gram bonzai, 0.95 gram metamfetamin maddesi ele geçir...
AK PARTİLİ VEKİL ‘HAYIRLI OLSUN’ DİYEREK DUYURDU
24.4.2024 10:02 567AK Parti Zonguldak Milletvekili Muammer Avcı, Zonguldak Merkez’de bulunan derede sürdürülen ıslah ve cam teras korkuluk çalışmalarının Eylül ayı...
23 NİSAN’IN ÇOCUKLARI, EREĞLİ’DE BAYRAMI YAŞADI
24.4.2024 09:53 252Karadeniz Ereğli Belediyesi, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda şenlik gerçekleştirdi. Sokak oyunları, oyun parkurları, bilimsel deneyler, şişme ...